Tijdens de raadsvergadering van 2 november kreeg elke fractie de gelegenheid om haar algemene beschouwingen uit te spreken bij het agendapunt Programmabegroting 2017. Zo ook Jos Janssen namens GroenLinks Echt-Susteren.

Beste leden van het college, griffie en mede-raadsleden, toeschouwers,

Met genoegen zal ik dit jaar vanuit de GroenLinks-fractie wederom mijn algemene beschouwingen geven op de programmabegroting 2017 en de nota reserves en voorzieningen.

Laat ik beginnen met een compliment aan de wethouder financiën en zijn ambtelijke ondersteuning. De financiële situatie van de gemeente is gezond, de begroting is in evenwicht en de vermogenspositie is uitstekend, beter nog dan vorig jaar. Ook de risico paragraaf laat zien dat er beter en alerter op ongewenste financiële risico’s wordt gestuurd dan afgelopen jaren. Daarnaast is de paragraaf verbonden partijen – waarin alle gemeentelijke deelnemingen en regelingen zijn opgenomen met nut, noodzaak en financiële positie - een beleidsmatige verrijking, conform de aanbevelingen uit het Rekenkameronderzoek van vorig jaar. Tot zover mijn complimenten. Ik vraag de wethouder financiën of de BIEO (begroting in een oogopslag) op 2 tot 4 Atjes kan, want dan is het voor iedereen een samenvatting.

Wat onze fractie mist is ambitie in de programa begroting. ‘Voor goede plannen is altijd geld’ geeft wethouder Frische vaker aan. Welnu, zijn er dan zo weinig goede plannen waar onze gemeente nog jaren van kan profiteren? Waarom worden er op het terrein van arbeidsparticipatie zo weinig meters gemaakt. Juist nu het economisch flink meezit moet dat terug te zien zijn in de begroting. Als VDL-Nedcar aangeeft 1200 banen extra aan te kunnen bieden de komende jaren dan moet onze gemeente daar toch volop van kunnen profiteren?  De verwachte vestiging van bedrijven in de Berk, de Loop en Business Park MiddenLimburg moet toch kunnen leiden tot een fors verhoogde arbeidsparticipatie, veel minder werklozen en ook kansen op banen voor het toenemend aantal statushouders in onze gemeente? Waarom zie ik die groeiverwachting dan niet terug in de kengetallen op uitkeringen en netto arbeidsparticipatie? Waarom nog zo weinig social return banen erbij?

En dan het sociale domein. Waarom wordt het beleid hoofdzakelijk gericht op jongeren en 65 plussers en zo weinig op de werkzame beroepsbevolking. Juist bij de 50 plussers die werkloos raken zit de pijn en komt de armoedeval en laat dat nou toevallig ook de categorie huishoudens zijn op wie het meest een beroep wordt gedaan bij de mantelzorg. Kan daar door de gemeente, in samenspraak met grote bedrijven, beter op worden ingesprongen vraag ik de wethouder arbeidsparticipatie?

Tevens vraagt de GroenLinks fractie zich af waarom de uitrol van huiskamer- en huiskamerplusprojecten zo lang moet duren. Kan wethouder Frische ons uitleggen waarom die projecten niet al volgend jaar allemaal gereed kunnen zijn en de gemeente samen met Menswel door tempo te maken veel huishoudens kan faciliteren? Hoe zit het met het vinden en begeleiden van vrijwilligers? Leidt dat niet tot organisatorische problemen bij Menswel? Daarnaast mist onze fractie de criteria bij de toewijzing van de WMO-uren in de huishoudelijke hulp en begeleiding. Het is flauw van de wethouder om daarvoor te verwijzen naar de zorgverlenende instanties. Is de wethouder bereid ons hierover nog dit jaar een Raadsinformatiebrief te sturen?

En dan het armoedebeleid. Mogen wij volgend jaar een nieuwe beleidsnota Armoede verwachten nu de termijn van de vorige volgend jaar afloopt (2012-2017)? Zo ja, waarom is die dan nog niet opgenomen in de begroting? Worden daarin de kaders voor armoedebeleid daarin verder verruimd, zou ik graag van wethouder Frissche willen weten. Ook zou ik willen weten of een dependance van de kledingbank uit Maasbracht in onze gemeente mogelijk is. Met betrekking tot de actualisering van de Nota Reserves en Voorzieningen maakt onze fractie een kanttekening. Waar is de onderbouwing  voor het schrapen van diverse reserves en het toekennen van plafonds? Dat moet de wethouder toch kunnen verantwoorden en dat ontbreekt ook, volgens ons. 

De raad heeft nog wat tegoed van wethouder Pustjens. Er zou een openbaar subsidieregister komen en volgens mij is die er nog steeds niet. Kan de wethouder aangeven dat deze nog dit jaar op onze vernieuwde website beschikbaar is? De GroenLinks fractie verneemt ook graag van de wethouder Pustjens hoe het zit met de plannen voor huisvesting van verschillende doelgroepen in het dit jaar verworven pand Plats 1. Naast het museum van de Vrouw en de bibliotheek is er ruimte voor andere huurders. Kan de wethouder ons al aangeven of er belangstellenden zijn en zo ja, welke?  Hoe zit het met de verhuur, wie gaat dat doen? De fractie mist een cultuur-evenementenbeleid dat het hele jaar door verschillende doelgroepen bedient en de gemeente daarmee levendig houdt. GroenLinks wil van wethouder Pustjens graag weten of deze, in overleg met horecaexploitanten, meer ruimte ziet voor het organiseren van muzikale evenementen want daarin is onze gemeente karig bedeeld. Hoe verloopt het overleg van de wethouder met JOES (Jongeren Echt Susteren), worden de jongeren in onze gemeente wel goed bediend? En hoe zit het daarbij met de Connect Zaal, komt die nou voor muzikale evenementen in aanmerking?

En dan over Cittaslow. Onduidelijk zijn de verwijzingen daarin per programma onderdeel. Ik mis de koppeling met de ambities zoals die in het bidbook bij de audit zijn opgenomen en ik mis ook de ambitie per Cittaslow-item. Kan de portefeuillehouder toezeggen dat deze volgend jaar duidelijker gecommuniceerd worden met concrete ambities en waar we op dat moment staan?  Het siert de gemeente dat afgelopen jaar medewerking is verleend aan meer ruimte voor vluchtelingen in het AZC. De fractie stelt vast dat de provincie nog dit jaar aandringt op het vlotter huisvesten van statushouders in onze gemeente en heeft daarom een motie opgesteld die daartoe bij kan dragen. [zie afzonderlijk nieuwsbericht]

De GroenLinks-fractie is bijzonder verheugd over de stappen die de raad heeft gezet op initiatief van de raadsbrede werkgroep duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. De roadmap energie transitie - die op 22 september door de raad is vastgesteld - is niet alleen een strategisch document dat richting geeft aan energiebesparing en doelstellingen in hernieuwbare energie. Het is tevens een cultuuromslag punt waarbij de raad zelf de regie neemt in duurzaamheidsinitiatieven en daarin betrokkenheid onder burgers creëert.  Het valt in dat opzicht niet te verklaren dat het college moeite heeft met de komst van windturbines, zelfs als deze niet in onze gemeente komen en als deze mogelijk in handen zouden kunnen komen van energie coöperaties. Komend jaar zal de raadsbrede werkgroep een ambitiedocument opstellen met concrete voorstellen aan het collegeprogramma van 2018. Tot slot de geplande uitbreiding van VDL-Nedcar.  Onze fractie is blij dat VDL-Nedcar succesvol is met de productie van Mini’s en het is logisch dat het bedrijf daarvoor uitbreiding nodig heeft. Wat niet valt te begrijpen is dat de provincie samen met onze gemeente alle moeite doet om een spoorlijn van 800 meter lang en 35 meter breed door onze gemeente langs natuurgebied ‘t Hout aan te leggen terwijl VDL-Nedcar daar zelf helemaal niet mee bezig was en er al een bestaand spoorlijn ligt dat mooi aansluit op het overslag terrein in Holtum. Daar komt bij dat verbreding van de A2 met één rijbaan eraan zit te komen. Daarmee wordt hoe dan ook aan de poten van onze Cittaslowgemeente-stoel gezaagd ongeacht alle zogenaamde groene compensatie die wordt aangeboden. Er is kritisch onderzoek nodig naar nut en noodzaak van die treinverbinding en de effecten op het milieu in onze mooie kern Nieuwstadt.

Samengevat:

De GroenLinks-fractie kan waardering opbrengen voor de transparante programmabegroting die in evenwicht is en solide. De fractie mist wel goede en duurzame plannen die onze Cittaslowgemeente sterker op de kaart kunnen zetten, die participatie van burgers vergroten en het op termijn mogelijk maken dat lasten voor burgers kunnen worden verlaagd en een gezonder leefmilieu wordt gecreëerd.