Tijdens deze vergadering werden 4 financiële stukken samen behandeld waarna er apart over werd gestemd. Het MJOP (Meerjarig Onderhoudsplan 2024-2033), het jaar 2023 werd financieel afgerond met de Jaarrekening, er was een eerste tussenrapportage van het lopende jaar 2024 en de Kadernota stond als voorloper van de Begroting 2025 op de rol. Net als vorige jaren kregen eenmansfracties 9 minuten spreektijd in de eerste termijn en 4,5 minuut in de tweede termijn. Hieronder leest u integraal onze inbreng met de belangrijkste punten genummerd zodat u de reactie van het college meteen onder de inbreng kan teruglezen.
Voorzitter,
Over het Meerjarig Onderhoudsplan 2024-2033 heeft GroenLinks geen opmerkingen. Ik juich het toe dat we overstappen van een ad-hoc benadering naar planmatig onderhoud van onze gemeentelijke gebouwen. Ook over de Jaarrekening 2023 en de 1e Bestuursrapportage 2024 heb ik geen opmerkingen.
Bij de Kadernota 2025 heb ik enkele wensen en ideeën bij enkele programma’s.
Beheer openbare ruimte: GroenLinks wil meer aandacht voor de fietser. Elke automobilist die overstapt naar de fiets is winst. Fietsen is gezond en het voorkomt uitstoot van uitlaatgassen, wat bijdraagt aan een schonere lucht. Hoe kunnen we fietspaden en voorzieningen voor de fietser verbeteren? Een optie is het aanstellen van een fietsambassadeur (1) die periodiek overleg pleegt met ambtenaren om verbeterpunten te bespreken. Stel je eens voor dat we Fietsgemeente van Nederland zouden worden. Graag verneem ik van de portefeuillehouder hoe zij tegenover het idee van een fietsambassadeur staat.
De zigzag-oversteek (2) voor fietsers bij de N276 ter hoogte van de Pissummerweg breng ik opnieuw onder de aandacht. De provincie wil dit pas over vier jaar realiseren, terwijl het oorspronkelijk voor dit jaar gepland was. Welke acties onderneemt het college om deze oversteek tóch zo snel mogelijk gerealiseerd te krijgen?
Zoals bekend wil GroenLinks graag lantaarnpalen met bewegingsdetectie (3) op de snelfietsroute tussen Heide en de rijksweg. Dit staat al op de Lijst van moties en toezeggingen; kan de wethouder hier al meer informatie over geven?
Wat verkeer betreft, vraag ik nogmaals naar de Lariksstraat. Als De Berk III straks klaar is, zal deze straat meer verkeer te verwerken krijgen. Hoewel de sluis al krapper is gemaakt, ziet GroenLinks liever een harde afsluiting tussen Echt-Noord en De Berk, vergelijkbaar met de Olmstraat. Verkeer dat op De Berk moet zijn, moet via de juiste route geleid worden, dus niet door een woonwijk. Vandaar mijn verzoek om nog eens goed naar de bebording en navigatiesystemen te kijken. Sowieso zie ik graag dat het college een bewonersavond (4) organiseert, een jaar nadat De Berk III in bedrijf is, om eventuele toegenomen verkeersdrukte en gevaarlijke situaties te evalueren met de aanwonenden van de Lariksstraat. Kan de portefeuillehouder zo’n bewonersavond toezeggen?
Bij het programma Beheer openbare ruimte wil ik ook de versteende pleintjes in de Harmoniestraat, Sleedoornstraat, Anjerstraat en Eenbesweg (5) opnieuw onder de aandacht brengen. Helaas zijn deze niet meegenomen in de gebiedsvisie Nieuwstadt. Kan de portefeuillehouder toezeggen om, samen met aanwonenden, naar mogelijkheden voor vergroening te kijken?
Verder ben ik benieuwd of het college plannen heeft voor het vergroenen van versteende voortuintjes (6). Vorig jaar noemde ik al initiatieven zoals het Nederlands Kampioenschap Tegelwippen en Operatie Steenbreek. Ook geveltuintjes bij woningen die direct aan de stoep liggen, kunnen voor extra vergroening zorgen. Er zijn voldoende succesvolle voorbeelden te vinden, bijvoorbeeld Sittard-Geleen en Tilburg.
Uit de Begroting 2024 citeer ik: “Voor de gemeentelijke landbouwgronden die liberaal worden verpacht, wordt gewerkt aan een duurzaamheidsprotocol. Waardoor kansen worden benut voor vergroening door aanleg van kruidenrijke akkerranden en landschapselementen. Het gebruik van glyfosaat op landbouwgronden van de gemeente wordt aan banden gelegd.” Hoe ver is het college met de uitvoering van al deze beloftes? (7)
Huishoudelijk afval: GroenLinks is benieuwd naar de plannen voor verdere reductie van restafval (8) en andere initiatieven op het gebied van huishoudelijk afval. Enkele jaren geleden vroeg ik om een eigen milieupark, wat inmiddels is opgevolgd door een circulair ambachtscentrum. In een circulair ambachtscentrum (9) worden spullen onderhanden genomen door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en krijgen zo nog een tweede leven. Ook vraag ik naar interventies om luiers uit het restafval (10) te houden, aangezien deze goed recyclebaar zijn.
Energietransitie: In november 2021 vroeg GroenLinks al aandacht voor de opslag van duurzaam opgewekte stroom (11) om het netwerk te ontlasten, vooral op dagen met veel zon of wind. Waterstof, thuisbatterijen en buurtbatterijen werden toen al door mij genoemd. Uit de recente Duurzaamheidspeiling blijkt dat ook veel inwoners het belang van opslag inzien. Hoe meer zonne- en windenergie we landelijk opwekken, des te groter de onbalans tussen de momenten van opwek en verbruik. Ook seizoensopslag wordt steeds belangrijker; dat kan met flowbatterijen, waterstof en warmteopslag. Dus energie in de zomer opslaan om ’s winters te gebruiken. Ik hoor graag hoe het college aan de slag wil gaan met diverse vormen van energie-opslag.
Op bedrijventerreinen kan er ook onbalans zijn: sommige bedrijven hebben overdag veel opwek met zonnepanelen maar kunnen de stroom niet kwijt, terwijl anderen juist processen hebben die meer elektriciteit vragen dan ze zelf opwekken. Een energiehub (12) om op een bedrijventerrein samen stroom te verdelen kan dan helpen om het probleem van netcongestie te voorkomen. In dit kader zou een onderzoek naar de geclaimde netwerkcapaciteit per bedrijf (13) ook prima passen; sommige grote bedrijven claimen veel meer capaciteit op het netwerk dan ze eigenlijk nodig hebben, denk aan het recente nieuwsbericht over Sappi en Enexis.
Inwoners gaven bij de Duurzaamheidspeiling aan een sterke voorkeur te hebben voor zon-op-dak. Is het een idee om een kwartiermaker (14) aan te stellen die bedrijven wijst op de lichtgewicht zonnepanelen van Solarge uit Weert? Dit is vooral van belang voor bedrijven die als excuus aangeven dat hun dakconstructie onvoldoende sterk zou zijn voor zonnepanelen.
Isoleren is een zogenaamde no-regret maatregel, in goed Nederlands: een spijtvrije maatregel. Via het Nationaal Isolatie Programma kwamen NIP-gelden naar onze gemeente. Echter, door een uitspraak van de Raad van State is het noodzakelijk eerst een SoortenManagementPlan SMP (15) op te stellen om vast te stellen waar vleermuizen en vogels zich in spouwmuren of onder het dak bevinden. Is het college bezig met het opstellen van een SMP?
Cultuur en Sport: GroenLinks heeft al vaak gevraagd naar vervangende huisvesting van Open Jongerencentrum The Curve (16): hoe staat het daarmee? Ook vraag ik naar de voortgang van jongerenparticipatie (17). Structureel jongeren bevragen op belangrijke thema’s voor de jeugd vind ik essentieel.
Sociaal Domein: Ik vraag aandacht voor de hoogte van het totaalbedrag dat een bijstandsgerechtigde aan giften mag ontvangen (18). Deze grens is nu nog €1.200 maar kan zonder grote problemen verhoogd worden naar €1.800. Kan de portefeuillehouder dit toezeggen?
Om armoedeval te voorkomen bij inwoners die vanuit de bijstand naar werk gaan, dien ik een motie in (19). Het verzoek aan het college is om te onderzoeken welke mogelijkheden er lokaal zijn en wat elke optie kost aan extra FTE’s en euro’s. In de motie noem ik onder andere het verhogen van de bijstandsnorm, een uitstroompremie, een terugkeergarantie en een bijverdienpremie.
Tot slot vraag ik het college nog maar eens naar een Menstruatie Uitgifte Punt MUP (20). Als dit niet binnen enkele maanden gerealiseerd kan worden, zie ik graag dat er tijdens Internationale Armoededag op 17 oktober menstruatieproducten worden ingezameld. Daarnaast vraagt GroenLinks nog eens aandacht voor de Voorleesexpress (21), een initiatief waarbij vrijwilligers thuis komen voorlezen aan kinderen. Voorlezen is belangrijk voor het ontwikkelen van leesplezier bij kinderen wat weer goed is voor schoolprestaties. Ik vraag de portefeuillehouder om over bevordering van het voorlezen het gesprek aan te gaan met de Domijnen.
Tot zover in eerste termijn.
De reacties van het college in eerste termijn:
(1) Toezegging: de portefeuillehouder (ph) gaat aan de slag met het aanstellen van een fietsambassadeur, een vrijwilligersfunctie. Het zal een pilot worden van een jaar om eerst te kijken hoe e.e.a. loopt en of de ambtelijke samenwerking met een fietsambassadeur ook daadwerkelijk positieve ervaringen oplevert.
(2) Uitstel van provinciale uitvoering aan een veilige oversteek Pissummerweg - N276 is volgens het college onacceptabel. Er zal op korte termijn een gesprek volgen met de gedeputeerde met als inzet realisatie vóórdat de werkzaamheden aan de A2 starten.
(3) Het college is bezig met een studie naar de mogelijkheden en kosten t.a.v. straatlantaarns met bewegingsdetectie op de snelfietsroute Heide - N276: er ligt geen stroomkabel in de buurt en hierdoor kunnen de kosten veel hoger uitvallen dan het aantal fietsers op deze route zou rechtvaardigen; wordt vervolgd aangezien dit al op de Lijst van moties en toezeggingen staat.
(4) Bebording en navigatiesystemen worden gecheckt zodat zo weinig mogelijk werkverkeer door de Lariksstraat rijdt. Volgens de ph is een bewonersavond al beloofd aan de omgeving. Zie tweede termijn.
(5) Toezegging: de ph zal samen met de aanwonenden van de Harmoniestraat, Sleedoornstraat, Anjerstraat en Eenbesweg in de 2e helft van dit jaar overleggen over vergroening van de pleintjes in deze straten. Uitvoering in 2025.
(6) de gemeente is lid geworden van stichting Operatie Steenbreek. Er is een actieprogramma in de maak om versteende voortuintjes te vergroenen cq tegels te wippen.
(7) Geen reactie op het citaat uit de Begroting 2024, zie tweede termijn.
(8) De ph is bezig met het opnieuw inrichten van de ogi's, de ondergrondse installaties ofwel de ondergrondse containers. Hierdoor verwacht het college een beter gebruik van deze kleine milieuparkjes in de kernen waardoor er minder afval in de restcontainers terecht zal komen. In 2025 komt het college met een plan voor verdere reductie van restafval.
(9) eigen milieupark / circulair ambachtscentrum: geen reactie. Zie tweede termijn.
(10) het apart inzamelen van luiers is op dit moment niet rendabel volgens het college. Er zijn ook weinig verwerkingsmethoden beschikbaar. Wel blijft men de ontwikkelingen volgen.
(11) de opslag van energie komt in de eerstvolgende Energievisie.
(12) dit geldt ook voor energiehubs.
(13) en ook voor de geclaimde (maar mogelijk niet benodigde) netwerkcapaciteit bij grote bedrijven.
(14) het aanstellen van een kwartiermaker is niet nodig aangezien bedrijven al worden bezocht en op mogelijkheden wordt aangedrongen. Wettelijk gezien is het leggen van zonnepanelen op bedrijfsdaken niet af te dwingen; bij nieuwbouw kan dat wel maar begint netcongestie parten te spelen. Stichting Groene Economie en OML zijn aan zet om verduurzaming in te bedden bij het parkmanagement.
(15) het college is in overleg met de provincie voor een gezamenlijke aanbesteding met andere gemeenten voor het opstellen van een SMP.
(16) The Curve krijgt onderdak in het Platsgebouw ofwel Cultuurhuis Edith Stein.
(17) de ph is volop bezig met het vormgeven van jongerenparticipatie. Binnen het college is er echter koudwatervrees vandaar dat er gestart wordt met een pilot van twee jaar waarin jongeren op bepaalde thema's naar hun mening worden gevraagd. Mocht dit succesvol blijken, dan kan het gemeentebreed op alle domeinen worden ingezet.
(18) Toezegging: per 1 januari 2025 zal de grens voor ontvangen giften - zonder negatieve impact op de uitkering - verhoogd worden van €1.200 naar €1.800.
(19) Motie onderzoek naar voorkomen van armoedeval: deze wordt overgenomen door de ph! Armoedeval is het fenomeen dat inwoners vanuit een uitkering naar werk gaan MAAR onder de streep er financieel op achteruit gaan aangezien ze dan voor bepaalde regelingen niet meer in aanmerking komen.
(20) de ph wijst op de aanwezigheid van een MUP bij het Connect College en de Kledingbank in Maasbracht. Tijdens Armoededag op 17 oktober zal inzameling van menstruatieproducten plaatsvinden waarna de middelen zullen worden verdeeld over instanties die in direct contact staan met huishoudens die hiervoor in aanmerking komen.
(21) de ph wacht ontwikkelingen bij de Domijnen even af in verband met een subsidie die mogelijk vrijkomt van een andere gemeente waarna bevordering van het voorlezen bij de Domijnen zal worden aangekaart.
Tweede termijn:
Dank aan het college voor het overnemen van de motie 'Onderzoek voorkomen armoedeval'. Ook dank voor de drie toezeggingen (fietsambassadeur, vergroening pleintjes Nieuwstadt, verhogen grens giften). Ik wil proberen daar een 4e toezegging aan toe te voegen: de bewonersavond (4) voor aanwonenden Lariksstraat een jaar na in bedrijfname van De Berk III.
Er was geen reactie op het onderwerp milieupark / circulair ambachtscentrum (9). Ook kwam er geen reactie op het stukje proza uit de Begroting 2024 over libarale pacht, een duurzaamheidsprotocol, kruidenrijke akkerranden en aan banden leggen van glyfosaat.
De provincie faciliteert voor de minima dat ze gratis met het OV kunnen reizen in de daluren (22) maar de gemeente moet daar nog een ei over leggen; graag uitleg van de ph.
Er is een fietsroute afgesloten tussen Aasterberg en Laak (23) afgesloten vanwege een uitspoeling van grond onder het asfalt door hoogwater van de Oude Maas in 2021. Hoe is de situatie op dit moment.
Verder is het fantastisch dat, nadat GL vroeg om vergroening van de Nieuwe Markt en die nu prachtig is uitgevoerd, nu ook andere fracties vragen om vergroening van pleinen zoals het Salvatorplein in Susteren en de Markt in Roosteren. Dat doet ons deugd.
Het doet mij ook deugd dat raadslid Van Gellecom vraagt om gemeentelijke pachtgronden die direct aan een natuurgebied liggen, te gebruiken voor uitbreiding van dat natuurgebied. Ik vroeg daar enkele jaren geleden al naar.
Tot zover in tweede termijn.
De reacties van het college in tweede termijn:
(4) Toezegging: de ph geeft aan om een jaar na in bedrijfname van de Berk III een bewonersavond te organiseren voor de Lariksstraat en directe omgeving.
(9) de 4 RWM-gemeente onderzoeken de toekomst van de huidige milieuparken en wat nodig is en op welke locatie(s). Een circulair ambachtscentrum wordt hierbij ook overwogen.
(22) wat glyfosaat betreft: het college spoort agrariërs bij nieuwe pachtcontracten aan om geen glyfosaat meer te gebruiken, dus op basis van vrijwilligheid. Volgens de ph maken boeren gebruik van de subsidie Natuurrijk Limburg en heeft dit 63 hectare kruidenrijk grasland, 145 hectare kruidenrijke akkerranden/bermen en 2,5 hectare struweelranden opgeleverd.
(23) er zijn 4 partijen betrokken bij het probleem in de Prior Gielenstraat langs de Oude Maas: de gemeente Maasgouw (5% eigenaar van de weg), Rijkswaterstaat (Oude Maas), Waterschap Limburg (kade maar ter plekke is geen kade) en de gemeente Echt-Susteren (95% eigenaar van de weg). Juristen gaan nu bepalen wie de probleemeigenaar is. Herstelkosten kunnen oplopen tot 450.000 euro. Daarna zal er budget moeten worden vrijgemaakt door de probleemeigenaar/-eigenaren, mogelijk de gemeente Echt-Susteren.
Motie windenergie:
Tijdens de raadsvergadering nam ph Meuwissen een motie over van PNES met als strekking dat windmolens in Echt-Susteren van de baan zijn. Uiteraard kan de raad en het college in een volgende raadsperiode weer anders besluiten. Het college is verzocht om met een alternatieve strategie om toch de gestelde duurzaamheidsopgave te behalen.
De raadsvergadering kunt u terugkijken:
Deel 1 - 3 juli: eerste termijn raad.
Deel 2 - 4 juli: reactie college op 1e termijn, 2e termijn raad en college.
Alle documenten vindt u HIER.