Net als vorige jaren kregen eenmansfracties 9 minuten spreektijd in de eerste termijn en 4,5 minuut in de tweede termijn. Hieronder leest u integraal onze inbreng met de belangrijkste punten genummerd zodat u de reactie van het college meteen onder de inbreng kan teruglezen.

Voorzitter,

Als ik terugblik op het afgelopen jaar, zie ik namens GroenLinks een aantal hoopvolle ontwikkelingen. Een aantal onderwerpen waar we eerder om vroegen, zijn daadwerkelijk opgepakt en uitgevoerd  door het college, waarvoor onze dank.

  • Zo worden geveltuintjes nu gestimuleerd en deels gefaciliteerd;
  • De nadelige effecten van houtstook zijn onder de aandacht gebracht, GroenLinks maakt zich al jaren druk over fijnstof;
  • Er zijn deelkastjes inclusief menstruatie-producten gerealiseerd;
  • De pilot met de fietsambassadeur draait, net als de sociaal boekhouder, die uiterst succesvol is;
  • Ook steunde het college een groene invulling van de Yard bij VDL Nedcar, erg belangrijk voor Nieuwstadt;
  • De vergroening van de Nieuwe Markt – hier voor het gemeentehuis - is voltooid en wordt positief ontvangen;
  • En ook jongerenparticipatie krijgt steeds meer vorm.

Toch blijft er nog veel te wensen, te doen en te verbeteren.

Thema energietransitie:

Voorzitter, tot 2030 zullen we onze gemeentelijke doelstellingen ten aanzien van de energietransitie wel halen. Maar de pijplijn voor de periode 2030 tot 2050 is akelig leeg. Het valt mij op dat we vaak besturen van verkiezing naar verkiezing. Resultaten worden het liefst binnen vier jaar gerealiseerd. Maar de energietransitie is geen sprint van 4 jaar maar een marathon van maar liefst 25 jaar.

Voorbeelden van kansen die ik tot op heden onbenut zie:

  • Er is nog geen enkel initiatief voor grootschalige energieopslag in welke vormen dan ook, denk aan elektriciteit, waterstof, warmte. (1)
  • Op veel bedrijfsdaken liggen nog steeds geen zonnepanelen.
  • We kunnen onderzoeken of gevel- en balkonpanelen vergunningsvrij mogen worden geplaatst. In de gemeente Groningen experimenteert men hiermee door middel van een pilot. Kan het college toezeggen dat men de evaluatie van deze pilot actief opvraagt zodra die beschikbaar is? (2)

Daarnaast pleiten wij voor een WoonWijzerWinkel in onze regio Noord- en Midden-Limburg, zoals die in Kerkrade is voor Zuid-Limburg. Zolang die er niet is, zou aansluiting bij het bestaande onafhankelijke initiatief mogelijk zijn in onze ogen. In de nieuwe bibliotheek zou een informatiehoek kunnen worden ingericht over verduurzaming en waar men onafhankelijke informatie kan krijgen. Graag hoor ik de reactie van portefeuillehouders Meuwissen en Minkenberg. (3)

Thema veilig fietsen in onze gemeente:

GroenLinks blijft hameren op veilig fietsverkeer. Zo vraag ik opnieuw aandacht voor de gevaarlijke oversteek op de N276 bij de Pissummerweg, tussen Susteren en de Slek. Mocht de verbreding van de A2 daadwerkelijk jaren worden uitgesteld, dan vraag ik het college dit moment aan te grijpen en bij de provincie te pleiten voor een snelle realisatie van een veilige oversteek. (4)

Verder is er de Prior Gielenstraat, een veilige fietsroute tussen Aasterberg en Ohé en Laak. Deze raakte beschadigd na hoogwater in 2021. Juristen zouden zich buigen over de verdeelsleutel van de reparatiekosten. Nu lijkt het college deze weg te willen onttrekken aan de openbaarheid, wat fietsers dwingt tot een drukke route bovenlangs over de brug. GroenLinks is hier fel op tegen en vraagt uitleg over de draai van herstel naar afsluiting van de Prior Gielenstraat. (5)

Tegelijkertijd vragen we juist wél om afsluiting op andere plekken. De Lariksstraat, die als sluiproute tussen St. Joost en bedrijventerrein De Berk wordt gebruikt, moet volgens ons worden afgesloten voor gemotoriseerd verkeer. De rijksweg en de Wilhelminalaan zijn breder en daardoor uitstekend uitgerust om van St. Joost naar het centrum te rijden. Graag een reactie. (6)

Thema bomen en groen:

GroenLinks vraagt zich af of bomen nog wel oud mogen worden in onze gemeente. We krijgen sterk de indruk dat bomen worden gezien als straatmeubilair, gelijk aan een bankje of een prullenbak. Als die niet op de juiste plek staan, dan weg ermee. Zo vergaat het ook veel bomen. Langs de Peijerstraat zijn in 2007 bomen geplant die nu al weer worden gekapt. Langs de Olmstraat zijn bomen gekapt. Op de Plats worden de bomen gekapt. De redenen om bomen te kappen zijn divers. Ze wortelen onvoldoende, ze veroorzaken overlast of ze staan een ontwikkeling in de weg. Dus de zaag er in.

Ja, er worden ook bomen geplant, gelukkig. Maar krijgen ze de kans om oud te worden? De keuze voor de juiste boom op de juiste plek blijkt belangrijker dan ooit. Het is natuurlijk een mooie ambitie om meer te vergroenen en oude bomen te behouden, zoals het college eerder schreef in de raadsinformatiebrief van december jongstleden. Maar wij willen daden, geen woorden. Zo wachten we met smart op de vergroening van het oostelijke deel van Nieuwstadt: wanneer start het traject hiervoor? (7)

Een pijnlijk voorbeeld van gemiste vergroening is de parkeerplaats bij de Jumbo Foodmarkt. Een zwarte asfaltvlakte anno 2025 – dat kan toch niet meer? GroenLinks vraagt wat hier nog mogelijk is om deze vergissing te herstellen. Toekomstige projecten zouden standaard vergroening moeten  integreren in hun planvorming. Graag een reactie. (8)

De voordelen van bomen zijn immers bekend: luchtzuivering, verkoeling, wateropvang, en habitat voor insecten en vogels. Gelukkig zijn er uitbreidingsplannen voor natuur rondom Nieuwstadt en Echt, en bij bedrijventerrein De Berk 3 en Louerveld is er extra aandacht voor een groene aankleding. Voor de strook grond tussen bedrijventerrein De Berk 1 en de A2 pleit GroenLinks voor een groene opwaardering en uitbreiding: bomen, struiken, wandelpaden, bankjes, kortom een fijne plek om even af te schakelen tijdens de lunchpauze. In onze gemeente is het prettig wonen én werken, toch?! Ik vraag om een toezegging om te onderzoeken wat de vergroeningsmogelijkheden zijn voor deze strook grond tussen de A2 en de Nobelweg. (9)

Thema glyfosaat en bermbeheer

Onze jaarlijkse oproep blijft staan: verbied glyfosaat op gemeentelijke pachtgronden. Steeds meer wetenschappelijk onderzoek wijst op de kankerverwekkende eigenschappen. Toch blijft het bij vrijblijvende verzoeken aan pachters. GroenLinks wil een verbod opnemen in elke nieuwe pachtovereenkomst. Gezondheid moet volgens GroenLinks zwaarder wegen dan de winst van enkele boeren. Vindt het college ook dat er vanaf elke nieuwe pachtovereenkomst een verbod op glyfosaat ingesteld moet worden? (10)

Daarnaast moet het bermbeheer natuurvriendelijker. Inzaaien van bloemrijke bermen, aanleg van natuurvriendelijke oevers – dat is goed voor biodiversiteit. Dit beleid is nog te weinig zichtbaar binnen onze gemeente.

Tot slot nog enkele korte, maar belangrijke zaken:

  • Wat is de status van het pand Plats 8? (11) Tijd om na te denken over gemeentelijke monumenten? (12)
  • Heeft de gemeente een hitteplan? En zo niet, kunnen we dat ontwikkelen? En kunnen we bij nieuwbouwprojecten beter letten op maatregelen tegen hittestress, zoals ventilatie en groene daken? Zeer recent was dit nog in het nieuws. (13)
  • Ik heb al vaak aangegeven dat Horst aan de Maas kampioen afvalscheiding is. De standaard reactie van de portefeuillehouder was dan steeds dat Horst aan de Maas een veel hogere afvalstoffenheffing heeft. Volgens een presentatie tijdens de commissie Omgeving is dit niet het geval. Horst aan de Maas heeft zelfs een lagere afvalstoffenheffing. Volgens GroenLinks blijft het de moeite waard om toch maar eens naar Horst aan de Maas als best practice te kijken. Is het college het met mij eens? (14)

Voorzitter, er is veel bereikt, en er is nog meer te doen. GroenLinks blijft zich inzetten voor een sociale, duurzame, veilige én groene gemeente. Niet alleen voor vandaag, maar ook voor de generaties na ons. Dank u wel.

 

Reactie van het college:

  1. Ph Meuwissen geeft aan dat er een ondernemer op De Berk is die batterij-opslag zal realiseren. Ook weet hij dat er bij twee zonneparken batterij-opslag komt! De Energievisie 2026-2030 is in de maak.
  2. Ja, het college zal bij de gemeente Groningen vragen naar de evaluatie van de pilot 'vergunningsvrij gevel- en balkonpanelen plaatsen'. Volgens ph Meuwissen is dit echter nu al vergunningsvrij mogelijk in Echt-Susteren als plaatsing op het dak niet mogelijk is.
  3. Of er behoefte is aan een WoonWijzerWinkel in de regio RES-NML zal eerst getoetst moeten worden. Volgens de ph loopt het niet storm in Kerkrade. Daarnaast hebben wij de Gids Duurzaamheid die gevraagd kan worden voor onafhankelijk advies. Ook geeft ph Meuwissen aan dat er een hoek in de nieuwe bibliotheek wordt ingericht om aandacht te schenken aan verduurzaming van de woning en de Gids Duurzaamheid!
  4. Ph Leurs geeft aan dat de oversteek van de doorfietsroute over de N276 tussen Susteren en Slek een grote reconstructie zal zijn met meteen een eenzijdig gelegen fietspad in twee richtingen. Dit vergt veel voorbereidingstijd waarbij naast de Provincie ook ProRail betrokken is.
  5. Ph Pustjens geeft aan dat in de 1e week van augustus met Maasgouw een overleg is gepland om over behoud van de Prior Gielenstraat te praten.
  6. Ph Leurs geeft aan dat GroenLinks al een toezegging heeft lopen om na realisatie van De Berk 3 met aanwonenden van de Lariksstraat te overleggen over hun ervaringen en gevoelens. Ook is de doorgang tussen de Voltaweg en de Lariksstraat belangrijk voor hulpdiensten als politie, brandweer en ambulance. In de 2e termijn komt GroenLinks met de suggestie om zakpalen te plaatsen voor de hulpdiensten, gelijk aan de voetgangerszone in het winkelcentrum van Echt.
  7. Ph Meuwissen geeft aan dat met de vergroening van de Harmoniestraat, Anjerstraat, Sleedoornstraat en Eenbesweg gestart zal worden door in augustus met de bewoners het participatietraject op te starten.
  8. Ph Frische geeft toe dat de parkeerplaats inderdaad een eentonige zwarte vlakte is. Hier heeft de eigenaar van de parkeerplaats bewust voor gekozen om zoveel mogelijk plekken te creëren. Wel beseft de eigenaar dat er nog wat meer vergroening mag komen. Dit zal gerealiseerd worden in de vorm van 'verplaatsbaar groen' dus in bakken zoals er al een reeks staan bij de markthal.
  9. Ph Meuwissen doet de TOEZEGGING om de strook grond tussen de A2 en de Nobelweg in kaart te brengen ten aanzien van grondeigenaren! Als er geruild kan worden dan kan een opwaardering van deze strook geheel of gedeeltelijk worden gerealiseerd.
  10. Ph Meuwissen geeft aan dat er regelmatig gesprekken worden gevoerd met bezorgde inwoners die naast een perceel wonen waar spuitmiddelen worden gebruikt. Agrariërs worden ook uitgenodigd. De ph probeert er telkens op een minnelijke wijze uit te komen. Per jaar worden slecht enkele nieuwe pachtovereenkomsten gesloten waardoor het opnemen van een verbod in nieuwe overeenkomsten geen zoden aan de dijk zet. Het college blijft de landelijke en Europese richtlijnen volgen in deze.
  11. Ph Leurs geeft aan dat er gesprekken lopen met de eigenaar van Plats 8. De gesprekken zijn positief, 'het loopt' en er is beweging.
  12. Ph Pustjens geeft aan dat het college geen objecten wil aanwijzen als gemeentelijk monument. Het college kiest ervoor om eigenaren van bijzonder panden geen belemmeringen op te leggen die bij een monumentale status wel zouden opdoemen.
  13. Ph Hessels geeft aan dat de gemeente geen hitteplan zal ontwikkelen. Hij vraagt zelfredzaamheid van de inwoners bij extreme hitte. De gemeente kan volgens de ph er niet aan beginnen want dan neemt de gemeente ook een bepaalde verantwoordelijkheid op zich die zij niet kan waarmaken.

  14. Ph Meuwissen geeft aan dat de sheet tijdens de commissoe Omgeving alleen het vast tarief betreft. In Horst aan de Maas zouden meerpersoonshuishoudens €110 duurder uit zijn vanwege een hoger variabel tarief. De ph doet de TOEZEGGING om na te vragen bij de gemeente Horst aan de Maas welke service zij voor de €110 verlenen waardoor Horst aan de Maas nog maar 30 kilo restafval per inwoner heeft.

     

VERRASSING:

Ph Minkenberg geeft aan dat de SOCIAAL BOEKHOUDER niet langer een pilot is maar structureel beleid binnen het armoedebeleid! Hulde! Hiermee is een belangrijk punt uit ons verkiezingsprogramma gerealiseerd!

 

Terugkijken?

2 juli 2025

3 juli 2025