Raadsconferentie over de RES, aardgasvrij worden en laadpalen

Regelmatig informeren we u over de voortgang van de lokale energietransitie. De raad werd op donderdag 28 januari 2021 bijgepraat over de Regionale Energiestrategie (RES), de transitievisie Warmte (aardgasvrij worden) en laadpalen. We delen deze info ook graag met u, inclusief onze visie.

De raadsconferentie kunt u hier terugkijken.

We staan aan de vooravond van grote ontwikkelingen op het gebied van energie waarbij GroenLinks het belangrijk vindt om u hierover gaandeweg richting 2030 en 2050 steeds volledig en transparant te informeren. In 2022 zullen zeer waarschijnlijk vijf zonneparken worden gerealiseerd in onze gemeente, de gemeente onderzoekt de route naar het zelf exploiteren van vijf windmolens en in 2050 moeten alle woningen en gebouwen aardgasvrij zijn.

De raadsconferentie van 28 januari jl. behandelde drie onderwerpen:

1. de RES, Regionale Energiestrategie;
2. de transitievisie Warmte (aardgasvrij worden);
3. meer laadpalen in de nabije toekomst.

1. Regionale Energiestrategie, afgekort met RES

Nederland is opgedeeld in 30 RES-regio's: Echt-Susteren valt onder de regio Noord en Midden Limburg (RES-NML).

Enkele ambities van de RES-NML:

• 1.200 GWh duurzame energie opwekken in 2030. Landelijke opgave is 35 TWh waarvan Noord en Midden Limburg dus 1,2 TWh voor haar rekening wil nemen. Kijkend naar wat al is gerealiseerd en wat in de pijplijn zit, komt RES-NML al op 1.105 GWh. Knelpunt is 'netwerkschaarste': de regio gaat 1.200 GWh halen als het netwerk snel een upgrade krijgt om de hoeveelheid opgewekte elektriciteit te kunnen verwerken;
• 25% minder CO2 uitstoten in 2030 t.o.v. 2015 door energiebesparing en zonnepanelen op daken (tot 15 kWp);
• sociale duurzaamheid: iedereen kan meedoen (participatie), iedereen kan het betalen, iedereen kan meeprofiteren;
• lokaal eigendom: streven naar 50% lokaal eigendom bij grootschalige zon- en windprojecten, tevens lokaal medezeggenschap
• 100% duurzame warmte in 2050 voor alle woningen/gebouwen dus aardgasvrij.

We vinden de RES-NML een helder en goed leesbaar document waarbij we constateren dat de doelstellingen voor 2030 al goed op de rit staan, zowel voor wat betreft de regio als de bijdrage door de gemeente Echt-Susteren.

2. Transitievisie Warmte

Naast het besparen en duurzaam opwekken van energie moeten we in Echt-Susteren ook alle woningen en gebouwen in 2050 aardgasvrij hebben.

• 2030: doel is 20% aardgasvrij, dat wil zeggen gemiddeld 290 woningen per jaar;
• 2050: doel is de overige 80% aardgasvrij te maken, dat wil zeggen gemiddeld 580 woningen per jaar van 2031 tot en met 2050.
• Echt-Susteren wordt niet afgerekend op het aantal woningen die aardgasvrij zijn maar op de CO2-reductie waarbij 290 aardgasvrije woningen per jaar exact de reductie aangeeft die behaald moet worden in 2030. Maar we zouden ook 360 woningen per jaar kunnen ombouwen naar een hybride situatie of 805 woningen per jaar voorzien van isolatie naar label B. Of een combinatie van maatregelen.

Er zijn grofweg drie manieren om woningen aardgasvrij te maken:

1. all-electric (individuele oplossing);
2. hybride warmtepomp i.c.m. groengas/waterstof (individuele oplossing);
3. warmtenet (collectieve oplossing).

De potentie van deze drie manieren is per kern/wijk onderzocht t.a.v. het doel in 2030.

3. Laadpalen in Echt-Susteren

Op dit moment heeft onze gemeente 17 openbare laadpalen: elke laadpaal heeft twee laadpunten (dus 34) waarbij de vuistregel is dat 1 laadpunt voldoende is voor 5 elektrische personenauto's. Volgens een prognose zijn er in 2030 maar liefst 1.100 laadpunten nodig in onze gemeente:

• 45% privaat, dus bij particulieren thuis;
• 30% semi-publiek, bijvoorbeeld bij bedrijven waar bezoekers komen;
• 25% publiek ofwel dag en nacht openbaar toegankelijk voor iedereen. Dit betekent dat de gemeente in 2030 ca. 120 extra laadpalen (=240 laadpunten) nodig heeft. Hiervoor heeft de gemeente meegelift op een regionale aanbesteding door de provincie Limburg en Brabant. De gunning is inmiddels gedaan aan Vattenfall.

We stelden de vraag of de nieuwe laadpalen geschikt zijn voor bi-directioneel laden, dus dat elektrische auto's zodoende ook stroom terug kunnen leveren aan het net. Belangrijk, want auto's kunnen dan energie bufferen als een batterij en op een ander moment die energie leveren bijvoorbeeld tijdens piekmomenten. Zo wordt het netwerk ontlast. Onze vraag kon niet meteen worden beantwoord maar enkele dagen later kregen de raadsleden alsnog schriftelijk antwoord:

Voor bestaande laadpalen is daar geen sprake van. Deze techniek staat nog in de kinderschoenen en er zijn momenteel nog geen elektrische auto’s op de markt die dit kunnen. De verwachting is dat dit jaar de eerste “bi-directionele” auto voor particulieren beschikbaar komt. In de huidige concessie (en dus bij nieuwe laadpalen) is wél opgenomen dat deze voorbereid dienen te zijn op ‘’ vehicle-to-grid ‘’(V2G) (V2G wil zeggen dat de energie in de batterij van een elektrische auto teruggeleverd kan worden aan het elektriciteitsnet) en dat binnen een jaar, nadat tenminste 2 automerken V2G ondersteunen middels voertuigen die commercieel beschikbaar zijn in Nederland, de ‘’ISO15118’’ geïmplementeerd dient te zijn en ‘’Smart Charging/vehicle-to-grid’’ via dit protocol en bijbehorende hardware toegepast kunnen worden. 

Tot zover in het kort de informatie die de raad ontving tijdens de raadsconferentie. Vooral t.a.v. de transitievisie Warmte (aardgasvrij worden) heeft GroenLinks aangegeven dat er zgn. koppelkansen benut kunnen/moeten worden. Tot op heden wordt de energietransitie vooral technisch, ruimtelijk en financieel aangevlogen en is de sociale component ons inziens nog onvoldoende in beeld.

Voorbeelden van koppelkansen die zich bij het aardgasvrij-worden voordoen, zijn:

• Werkgelegenheid: interne opleiding, inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt;
• Gezondheid: verbetering binnenklimaat, reduceren van geluidshinder;
• Armoede en schulden: achter-de-voordeur-gesprekken, maken bewoners gebruik van regelingen, kunnen ze geld besparen door verduurzaming;
• Klimaatadaptatie: als de straat toch open moet, dan meteen vergroening waardoor minder kans op wateroverlast en hittestress;
• Verbetering openbaar gebied: aanleggen van zgn. pocketparks en aantrekkelijke verkeersroutes voor de fiets, routes voor auto’s herzien.

Gebruikmaken van koppelkansen vergt veel overleg en dus tijd, dat beseffen we, maar we voorzien hierdoor meer draagvlak (ofwel minder weerstand) waardoor we aan het einde van het proces weer tijd winnen én meer tevreden inwoners hebben.

De raadsconferentie kunt u hier terugkijken.