Voorzitter,
de Jaarrekening 2020 sluit af met een positief saldo van 2 miljoen euro. Het college stelt voor om een groot deel hiervan te verdelen over een 12-tal posten en het restant van €630.000 toe te voegen aan de reserve vermindering kapitaallasten. GroenLinks kan instemmen met dit voorstel.
Ten aanzien van de 1e Bestuursrapportage 2021 kunnen we melden verheugd te zijn dat de vergroening aan de voorkant van het gemeentehuis als 1e fase nog dit jaar wordt uitgevoerd. Onze motie uit 2019 krijgt zodoende een eerste aanzet en met nog een 2e en 3e fase te gaan zal de Nieuwe Markt een groenere en iets meer klimaatbestendige uitstraling krijgen.
Verder lezen we over de aanleg van een kunstgrasveld bij de Slekker Boys. We hebben in de vorige raadsperiode regelmatig onze zorgen geuit over de rubberkorrels die als infill worden gebruikt en hoewel we geen liefhebber zijn van kunstgrasvelden, zijn we tevreden met de keuze voor een biologische en duurzame infill. Goed dat het college in elk geval niet kiest voor de rubberkorrels die de nodige twijfels opwerpen ten aanzien van gezondheidseffecten en milieubelasting.
Dan de Kadernota 2022. We lezen dat de lokale lasten vooral beheersbaar zijn gebleven door de nieuwe systematiek van afvalinzameling. Ik ben erg verheugd dat we raadsbreed het lef hebben getoond om de afvalinzameling te wijzigen. Een groot compliment aan onze inwoners die zich goed hebben gevoegd naar de nieuwe systematiek. Volgend jaar gaan we, wat GroenLinks betreft, als raad samen plannen maken om richting de 30 kilo restafval per inwoner per jaar te gaan. Dat zal pas écht een uitdaging worden maar ook dan hoop ik dat we raadsbreed weer lef tonen.
Verder lezen we dat de subsidies voor de Kledingbank en de Voedselbank voor volgend jaar respectievelijk €2.500 en €5.000 zijn. En dat brengt mij bij het voorstel om deze subsidies te verhogen zodat er ook menstruatieproducten verstrekt kunnen worden aan de doelgroep. Het woord ‘menstruatiearmoede’ is inmiddels een bekend begrip bij de Kledingbank en de Voedselbank maar uiteraard drukt de aanschaf van deze hygiëneproducten op hun budget. Ik verneem graag een reactie van de portefeuillehouder ten aanzien van het idee om de subsidies te verhogen als tegemoetkoming in de kosten die men maakt op dit gebied.
We zullen volgend jaar ook verdere stappen moeten nemen voor wat betreft de energietransitie. Ik blijf daar niet te lang bij stilstaan aangezien ik tijdens de vorige raadsvergadering al de visie van GL heb verteld als reactie op de Regionale EnergieStrategie. Volgens GroenLinks moeten we samen telkens het eerlijke verhaal blijven vertellen: zonder zonneparken en windmolens gaan we nooit aan de taaktelling van het Klimaatakkoord voldoen. Uiteraard blijft voorop staan dat we zoveel als mogelijk de daken benutten voor zonnepanelen alleen hebben we daar weinig invloed op. We zullen wel meer in gesprek moeten gaan met onze inwoners en ondernemers. Niet alleen zenden maar ook écht de dialoog aangaan. En ook dan het eerlijke verhaal blijven vertellen maar wel met een begripvol en luisterend oor. Zorgen wegnemen waar het kan en open blijven staan voor goede ideeën en initiatieven vanuit de inwoners en ondernemers. Overigens zal de Transitievisie Warmte pas de échte uitdaging gaan vormen.
Voorzitter, ik vervolg met het vragen naar een aantal updates:
- ik herinner het college aan de toezegging om het functioneren van jongerenraden in andere gemeenten te inventariseren. Dit zal in het derde kwartaal worden gerapporteerd: misschien kan het college al een tipje van de sluier oplichten en anders wachten we geduldig af.
- graag verneem ik een update over de aansluiting bij het initiatief Één tegen eenzaamheid, waar we vorig jaar november om vroegen en wat ook werd aangekondigd.
- ook verneem ik graag een update over de aansluiting bij het landelijke dashboard Vroegsignalering. En ik ben benieuwd hoe de invoering van Mobility Mentoring is verlopen of is dit uitgesteld vanwege corona? Wanneer vangt het college dan wel aan met de methode Mobility Mentoring en zijn de ambtenaren er klaar voor aangezien dit een hele specifieke aanpak betreft?
- dan wil ik weten of er containercoats komen rondom de ondergrondse containers om bijplaatsingen tegen te gaan, en of er al meer informatie aan de inwoners is verstrekt over het gebruik van de milieuparken, met andere woorden welk afval kun je er gratis kwijt en wat zijn de kosten per kilo of per kuub van afval waarvoor wél betaald moet worden. Dit allemaal om bijplaatsingen en dumpingen tegen te gaan.
- ten aanzien van mobiliteit vraag ik nog maar eens naar de vierpuntsaansluiting tussen Sittard en Nieuwstadt. Elk jaar wordt verteld dat die wordt meegenomen in de Gebiedsontwikkeling Westelijke Mijnstreek maar wanneer komt er nu eens nieuws naar buiten over dit project?
- dan voor wat betreft fietsverkeer vraag ik naar een update over de oversteek ter hoogte van de Pissummerweg waardoor de snelfietsroute verder kan worden doorgetrokken richting Maasgouw en Roerdalen.
- dan, U weet dat we graag 500 extra bomen hadden gezien tijdens deze raadsperiode, conform het coalitieakkoord. Het college wilde na de verkiezingen van de Provinciale Staten meeliften op het 1 miljoen bomenplan van de provincie Limburg maar hoe staat het nu met de uitvoering van dat 1 miljoen bomenplan nu IKL failliet is en er een wisseling van de wacht is geweest bij Gedeputeerde Staten? Ook hier graag een update waarmee we iets wijzer worden.
- ik vraag nog eens nadrukkelijk aandacht voor de realisatie van een waterstoftankstation bij de truckparking bij het Ei van St. Joost. Ik hoop dat het college hiervoor wil lobbyen bij de provincie.
Voorzitter, ik rond af met een drietal moties die ik aan de raad wil voorleggen. Ik hoop dat ze op hun inhoud worden beoordeeld en ik wil de raadsleden nadrukkelijk vragen om ze de komende 20 uur enkele keren goed door te lezen.
De eerste motie betreft de wens om een GrensInfoPunt te realiseren in ons gemeentehuis. Het dictum luidt als volgt:
Verzoekt het college:
1. een GrensInfoPunt (GIP) te realiseren door enkele frontoffice medewerkers te specialiseren op grensoverschrijdende problematieken zodat ze op afspraak persoonlijk maatwerk kunnen leveren aan inwoners en ondernemers;
2. in overleg te treden met de diverse Euregio-Maas-Rijn samenwerkingsverbanden die ervaring hebben met het opzetten van een GIP en het specialiseren van frontoffice medewerkers;
3. om de scholen te stimuleren meer aandacht te besteden aan euregionale competenties (waaronder Duits) en hen faciliteren om samen te werken met scholen in de grensregio;
4. bij eventuele meerkosten, en voor zover nodig, daarmee rekening te houden in komende begrotingen.
De tweede motie betreft een verbod op het gebruik van glyfosaat en aanverwante middelen op agrarische gronden die door de gemeente worden verpacht. Het dictum luidt als volgt:
Verzoekt het college:
1. een verbod op het gebruik van glyfosaat en neonicotinoïden op te nemen als een voorwaarde aan het gebruik van de gepachte agrarische grond vanaf de eerstvolgende uitgifte van een perceel;
2. bij stilzwijgend te verlengen pachtovereenkomsten in gesprek te gaan met pachters over een wijziging van de overeenkomst in die zin dat het gebruik van glyfosaat en neonicotinoïden is verboden.
3. bij een hogere of lagere pachtopbrengst, en voor zover nodig, daarmee rekening te houden in komende begrotingen.
De derde motie betreft het invoeren - of strenger formuleren - van criteria omtrent duurzaamheid, transparantie en een ‘goede staat van dienst’ waarmee we bedrijven langs de lat kunnen leggen ten aanzien van deze criteria bij contracten en aanbestedingen. Het dictum luidt als volgt:
Verzoekt het college:
1. om criteria als duurzaamheid, transparantie en ‘van goede staat’ ten aanzien van contracten en aanbestedingen op te nemen, dan wel strenger te formuleren;
2. te onderzoeken of op basis van te lage scores op de criteria duurzaamheid, transparantie en ‘van goede staat’ een bedrijf - juridisch gezien - kan worden uitgesloten bij nieuwe contracten en aanbestedingen;
3. de raad binnen 6 maanden op de hoogte te brengen van eventuele acties en bevindingen ten aanzien van de twee verzoeken.
Tot zover in eerste termijn.
Op deze eerste termijn reageerden de portefeuillehouders (ph) als volgt:
- ph Meuwissen geeft aan dat er binnenkort een raadsinformatiebrief (RIB) verschijnt over het eerste half jaar 2021 m.b.t. afvalinzameling van huishoudelijk afval. De containercoats rondom de ondergrondse containers komen er niet. En voor informatie over de milieuparken en afvaltarieven verwijst hij naar de websites van RD Maasland en RWM.
- ph Bruijsten vertelt over het Armoedefonds dat hygiëneproducten inzamelt om menstruatiearmoede tegen te gaan. De Kledingbank in Maasbracht is een uitgiftepunt van deze materialen, namens het Armoedefonds.
- ph Meuwissen is het eens met het eerlijke verhaal over zonneparken en windmolens. T.a.v. de Transitievisie Warmte geeft hij aan de inwoners te willen verleiden i.p.v. te verplichten tot de aanschaf van bijvoorbeeld een warmtepomp.
- ph Hessels voorziet na het zomerreces een RIB met een evaluatie en standpunt over jongerenraden.
- ph Bruijsten geeft aan dat ambtenaren een training hebben gevolgd om Mobility Mentoring (een stress-sensitieve benadering) uit te voeren en dat vervolg trainingen zijn gepland.
- de aanleg van een vierpuntsaansluiting op de N297 t.h.v. Nieuwstadt/Sittard is volgens ph Meuwissen voorlopig van de baan aangezien daar volgens onderzoek onvoldoende noodzaak voor is.
- volgens ph Ruijten loopt er een studie om de Pissummerweg autovrij te maken. De oversteek om de snelfietsroute door te kunnen trekken is voorzien in het eerste kwartaal 2022.
- ph Ruijten geeft aan dat er tijdens deze raadsperiode méér dan 500 bomen extra in onze gemeente zijn gekomen als je de aantallen meeneemt van de fruitbomen die inwoners tegen een zeer gereduceerd tarief konden kopen: 364 hoogstam, 589 halfstam en 395 laagstam fruitbomen. Het college wil nog steeds meeliften op het 1 miljoenbomenplan van de provincie en zal dit bij het nieuwe provinciale college weer onder de aandacht brengen. Het gaat dan om 955 bomen in de periode 2021-2023.
- ph Frische reageert op onze wens voor een waterstofstation: de afgelopen drie maanden is er door politieke strubbelingen bij de provincie geen aandacht geweest voor de truckparking t.h.v. Hoogvonderen/Maasbracht. Nu er een nieuw provinciaal college is zal ons college de realisatie van een waterstoftankstation wederom onder de aandacht brengen.
- ph Hessels geeft m.b.t. de motie GrensInfoPunt aan dat de gemeente Echt-Susteren te klein is voor zo'n uiterst gespecialiseerd bureau. Hij doet de toezegging dat de gemeente meer aandacht zal schenken aan het informeren van inwoners over het GrensInfoPunt in Maastricht waarnaar onze inwoners worden doorverwezen.
- ph Pustjens ontraad de motie over glyfosaatverbod op gemeentelijke pachtgronden, op advies van de Grondkamer Zuid. Pustjens voorziet de vlucht naar andere middelen óf een ongewenste achteruitgang van de opbrengst.
- ph Hessels ontraad de motie over duurzaamheidscriteria bij contracten/aanbestedingen aangezien dit juridisch gezien niet houdbaar is omdat de criteria subjectief zouden zijn. Ook zouden we ons dan dusdanig buiten de collectieve inkoop plaatsen en individueel veel duurder uit zijn.
In de tweede termijn was de inbreng als volgt:
- in de eerste termijn mistten we uitleg over de aansluiting bij Één tegen eenzaamheid én het landelijke dashboard Vroegsignalering.
- subsidies Voedselbank en Kledingbank blijken beiden verdubbeld te worden in 2022: onze excuses, we hebben dat verkeerd begrepen uit de Kadernota. De voedselbank ontvangt volgend jaar €5.000 en de Kledingbank €10.000 waarvoor dank!
- t.a.v. de uitbreiding van De Berk hebben we vorig jaar gevraagd om in het bestemmingsplan een verplichting op te nemen om zonnepanelen op de daken van loodsen en kantoren te plaatsen; hebben we daar zicht op?
- m.b.t. de Geldmaat in Nieuwstadt wordt ph Meuwissen gevraagd om de situatie ter plekke te bekijken aangezien de auto's rondom de Geldmaat scheuren terwijl er een dagopvang is gehuisvest voor jeugdigen met een beperking.
- over de hondenbelasting moeten we het volgend jaar na de verkiezingen nog maar eens hebben: het is volgens GroenLinks eerlijker om de bijna €200.000 aan inkomsten (als we die al nodig hebben) niet alleen bij de hondenbezitters op te halen maar uit te smeren over alle huishoudens, aangezien de inkomsten uit de hondenbelasting in de Algemene Middelen terecht komen en nauwelijks ten dienste komen aan specifiek de hondenbezitters.
- we zien uit naar de uitkomsten van de studie om de Pissummerweg autovrij te maken (behoudens bestemmingsverkeer) aangezien de auto er nu al te gast is maar het een sluiproute betreft waar hard wordt gereden.
- t.a.v. de motie GrensInfoPunt zijn we tevreden met de toezegging van ph Hessels en daarom trekken we deze motie terug.
- ook de andere twee moties (duurzaamheidscriteria en glyfosaat) worden teruggetrokken gezien de bevindingen van de beide portefeuillehouders. Onze kijk op beide zaken is duidelijk gemaakt en verder heeft het geen zin om de moties in stemming te brengen.
Op deze tweede termijn reageerden de portefeuillehouders (ph) als volgt:
- er is volgens ph Frische iets misgegaan bij de aanmelding voor Één tegen eenzaamheid en dit wordt opnieuw in gang gezet.
- aansluiting bij het landelijke dashboard Vroegsignalering is volgens ph Bruijsten gerealiseerd. Helaas kunnen raadsleden niet meekijken in dit dashboard aangezien er maar één inlogcode is maar de ph en de ambtenaren vinden er een schat aan informatie op.
- volgens ph Frische is het een politieke keuze om de hondenbelasting af te schaffen en hij laat het over aan de fracties.
- de verplichting van zonnepanelen op de toekomstige daken van de uitbreiding De Berk heeft de nodige aandacht om dit mee te nemen in het bestemmingsplan.
- t.a.v. de Geldmaat in Nieuwstadt zal ph Meuwissen (wederom) in gesprek gaan met dagopvang Lekker Eigewiës en Stichting Gemeenschapshuis in Nieuwstadt om de problemen te bespreken en samen te zoeken naar werkbare oplossingen.
Tot zover de Algemene Beschouwingen 2021.